Kiến thức Khoa học song ngữ: Tại sao nước biển lại có vị mặn?

Bé đã bao giờ tự hỏi… Tại sao nước biển lại có vị mặn? Nước từ hồ và sông có vị mặn không? Chúng ta có thể biến nước biển thành nước uống được không?

Have You Ever Wondered…Why is ocean water salty? Is water from lakes and rivers salty? Can we make ocean water drinkable?

“Water, water, every where, / Nor any drop to drink”

(Nước, nước khắp mọi nơi, / Nhưng không một giọt để uống).

Trong những dòng thơ nổi tiếng từ bài “The Rime of the Ancient Mariner” của Samuel Taylor Coleridge, một thủy thủ cổ than phiền vì bị bao quanh bởi nước nhưng lại không thể uống. Trên con tàu giữa đại dương, anh đang khát cháy cổ. Sao lại có người khát giữa biển nước mênh mông? Bé đoán đúng rồi! Vì nước biển quá mặn để uống. Chúng ta đều biết nước biển có vị mặn, nhưng Bé có biết vì sao không? Hãy cùng I-CLC tìm hiểu nhé!

In these lines from a well-known poem— “The Rime of the Ancient Mariner” by Samuel Taylor Coleridge—an “ancient mariner,” or sailor, complains of being surrounded by water he cannot drink. He is on a ship in the ocean, suffering from thirst. Why would someone be thirsty when there is water all around? You guessed it! Because ocean water is too salty to drink. We know that sea water is salty—but do you know why? Let’s I-CLC together!

Trái Đất của chúng ta có đến 70% diện tích là nước và 97% trong đó là nước mặn. Các đại dương – từ Đại Tây Dương đến Thái Bình Dương, từ Bắc Băng Dương đến Ấn Độ Dương – đều có vị mặn. Vậy trong nước biển có gì? Phần lớn nước biển vẫn là nước, tất nhiên rồi, nhưng nó cũng chứa nhiều thành phần khác như muối và khoáng chất hòa tan, thậm chí còn có một lượng nhỏ các kim loại, như vàng!

Our planet is made of about 70% water, and 97% of that water is salty. All the oceans—from the Atlantic to the Pacific, from the Arctic to the Indian—are all salty! What is in ocean water, anyway? It is mostly made up of water, of course. But there are lots of other elements in the water, too. There are dissolved salts and minerals in ocean water. There are small amounts of many chemicals—even metals like gold!

Một số nguyên tố này đi vào đại dương thông qua dòng chảy. Nhưng dòng chảy là gì? Đó là nước chảy qua đất đai, hòa lẫn vào suối và sông. Khi trời mưa, một phần nước thấm vào đất, nhưng khi đất không còn thấm thêm được nữa, nước mưa biến thành dòng chảy. Nước mưa có tính axit nhẹ, giống như các thực phẩm có tính axit (như nước cam hoặc nước ngọt) có thể bào mòn men răng của chúng ta, nước mưa cũng làm mòn đá và đất. Các hạt đất, đá nhỏ hòa vào dòng chảy và cuối cùng đổ ra đại dương, mang theo khoáng chất và muối.

Some of these elements enter the ocean through runoff. But what is runoffRunoff is water that flows over the land and into streams and rivers. When it rains, some water absorbs into the soil. When the soil can’t take in any more moisture, the rainwater turns into runoff. Rainwater is mildly acidic. Just as acidic foods like orange juice or soft drinks can slowly eat away the enamel of your teeth, acidic rainwater eats away at rocks and soil. Tiny bits of the rock and soil join with the rainwater as runoffRunoff then flows into streams and rivers. Eventually, rivers flow into oceans. In that way, minerals and salts from runoff make their way to the ocean. 

Hai nguyên tố phổ biến nhất từ dòng chảy đổ vào đại dương là natri và clorua. Khi natri và clorua kết hợp, chúng tạo thành natri clorua, hay còn gọi là muối! Tuy nhiên, dòng chảy không phải là nguyên nhân duy nhất khiến nước biển mặn. Muối còn đến từ các tầng sâu dưới đại dương.

Two of the most common elements to end up in the ocean due to runoff are sodium and chloride. When sodium and chloride combine, they form sodium chloride. In other words, salt! But runoff isn’t the only reason that ocean water is salty. Salt also comes from the depths of the ocean.

Dưới đáy đại dương có các miệng phun thủy nhiệt – “hydro” nghĩa là nước, “thermal” nghĩa là nhiệt. Đây là những khe nứt phun nước nóng vào đại dương. Nước này đến từ đâu? Ban đầu, nước biển rò rỉ vào lớp vỏ đại dương và được nung nóng bởi dung nham từ lõi Trái Đất. Sau đó, nước nóng này bị đẩy ra ngoài qua các miệng phun thủy nhiệt. Nước nóng từ những miệng phun này chứa đầy khoáng chất hòa tan, bao gồm cả muối. Một phản ứng tương tự xảy ra khi núi lửa dưới nước phun trào, khiến nước biển xung quanh phản ứng với các đá nóng của núi lửa và hòa tan khoáng chất và muối vào nước biển.

Deep down on the ocean floor, there are hydrothermal vents. Hydro means water, and thermal means heat. Not surprisingly, these are vents that push hot water into the ocean. Where does this hot water come from? Great question! First, ocean water leaks into the oceanic crust, or “floor” of the ocean. It is heated by magma from the earth’s core. Then, this heated water gets pushed out of the hydrothermal vents. The warm water from the vents contains a lot of dissolved minerals. These include—you guessed it!—more salt. A similar reaction happens when underwater volcanoes erupt. The seawater surrounding the volcano reacts with the hot rocks of the volcano. Minerals and salts from those rocks dissolve into the ocean water.

Vậy giờ chúng ta đã biết tại sao nước biển lại mặn. Nhưng nếu một phần muối từ đại dương là do dòng chảy từ đất liền, tại sao hồ và sông lại không mặn? Thực ra, chúng cũng có một ít muối! Hầu hết hồ và sông là nước ngọt, nghĩa là chúng không mặn, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng hoàn toàn không có muối. Hồ và sông được làm sạch và bổ sung nước thường xuyên từ mưa, nên độ mặn của chúng không tích tụ như trong đại dương, nơi liên tục nhận dòng chảy từ sông đổ vào.

So now we know why ocean water is salty. But if part of the salt in the ocean comes from runoff from the land, why aren’t lakes and rivers salty? The answer is that they are! Most lakes and rivers are freshwater, which means they are not salty. But that doesn’t mean they contain no salt. They have some salt, but less than the ocean. Lakes and rivers are replenished by rain, so they do not get too salty. Oceans, though, get their salt constantly replenished as rivers emptying into them.

Tuy nhiên, có một số hồ rất mặn, như Hồ Muối Lớn và Biển Chết. Những hồ này thường rất lớn và nằm sâu trong đất liền, không kết nối với đại dương. Hồ muối lớn nhất là Biển Caspi và ở Australia có hàng ngàn hồ muối! Những hồ này thậm chí còn mặn hơn cả đại dương!

There are some lakes that are very salty, though. You may have heard of the Great Salt Lake or the Dead Sea. These salty lakes tend to be very large, and they form inland (not connected to the ocean). The largest of these salt lakes is the Caspian Sea. Australia has thousands of salt lakes! Not only are these lakes salty, but they are even saltier than the ocean!

Vì sao lại thế? Các hồ này thường được lấp đầy bởi dòng chảy và nước ngầm, cả hai đều mang theo muối và khoáng chất. Khi lượng mưa nhiều, hồ có thể giảm độ mặn, nhưng khi nước bốc hơi trong mùa khô, độ mặn của chúng lại tăng cao. Một số hồ thậm chí khô cạn hoàn toàn vào một số thời điểm trong năm và có thể mặn gấp mười lần đại dương!

How could that be? Well, these lakes tend to fill up with runoff and groundwater, both of which are full of salts and minerals. They may tend to be less salty during times where there is a lot of rainfall, then grow saltier as water evaporates and the lake dries up. Some of these lakes dry up completely during certain times of the year. They can be ten times saltier than the ocean!

Rất ít sinh vật có thể sống trong môi trường quá mặn như vậy. Và tất nhiên, nước mặn không tốt cho sức khỏe con người. Như trong bài thơ đã nói, chúng ta không thể uống nước biển vì nó quá mặn. Nếu uống nước biển, chúng ta sẽ bị ốm vì quá nhiều muối có thể gây hại cho cơ thể. Thực tế, uống nước biển chỉ khiến chúng ta càng khát hơn.

Not many animals can live in a place that is so salty. And, of course, salt water is not healthy for people. You know from the poem at the beginning of this Wonder that we can’t drink ocean water because it is too salty. In fact, if we tried to drink salt water, it would make us sick. Too much salt can be dangerous for our bodies. And because so much salt would make someone urinate more to get rid of it, drinking sea water actually makes us thirstier and more dehydrated. 

Bé có thắc mắc, liệu có cách nào loại bỏ muối để chúng ta có thể uống nước biển không? Nhiều người đã đặt ra câu hỏi này, nhất là khi hạn hán ngày càng phổ biến và nghiêm trọng hơn. Thực ra có một cách để loại bỏ muối khỏi nước biển, gọi là quá trình khử muối. Tuy nhiên, việc này không dễ dàng vì muối tan rất dễ trong nước và cần rất nhiều năng lượng để tách chúng ra, làm cho quá trình khử muối rất đắt đỏ và ảnh hưởng đến môi trường.

You may be wondering, is there any way to take the salt out of water so we could drink it? If so, you’re not the only one! As droughts become more common and more severe, many hope that we could one day get more of our drinking water from the ocean. There is a way to remove salt from seawater. It is called desalination. However, it is not an easy process. Salt dissolves in water so easily that it is hard work to separate them. Desalination takes a lot of energy. Because of that, it is very expensive. Using so much energy has environmental costs, as well.

Còn rất nhiều điều thú vị về nước mặn để khám phá! Bé tò mò về điều gì?

There’s so much to learn about salt water! What are you curious about?

—————————-

TRUNG TÂM NGOẠI NGỮ LIÊN LỤC ĐỊA (I-CLC)

CN HCM: 46 Đường 65, KDC Tân Quy Đông, P. Tân Phong, Quận 7

CN Nha Trang: Lô số 12, Đường B2, Khu Đô Thị Vĩnh Điềm Trung, Xã Vĩnh Hiệp, Tp Nha Trang

Trang chủ ICLC

0917729932

#ICLC #tienganhtieuhoc #tienganhtreem

Bài viết liên quan